Rokitnik – olej z rokitnika, zastosowanie, właściwości, wskazania, przeciwwskazania

Opis rokitnika

Rokitnik jest rośliną należącą do rodziny oliwnikowatych. Potocznie nazywa się go rosyjskim ananasem. Naturalne środowisko obejmuje głównie tereny morskich wybrzeży, roślinę tę można jednak spotkać w całej Europie i Azji, aż po Rosję. W Polsce występuje wyłącznie nad Bałtykiem. Zdziczałe formy sporadycznie można spotkać w Pieninach. Często sadzi się rokitnik jako roślinę ozdobną lub w celu umacniania skarp.

Rokitnik jest silnie rozgałęzionym krzewem, może osiągnąć wysokość nawet 6 metrów. Rośnie jednak bardzo powoli – po 4 latach osiąga dopiero 50 cm. Młode pędy zaopatrzone są w ostre ciernie. Liście są lancetowate, wąskie i srebrzyście owłosione. Osiągają długość około 7 cm. Kwiaty charakteryzują się żółto-zieloną barwą oraz pęczkowym występowaniem. Owoce z kolei są pomarańczowymi pestkowcami. Wykazują soczystość oraz kwaśno-cierpki smak.

Warto wiedzieć, że od roku 1983 rokitnik był w Polsce objęty ochroną gatunkową, natomiast od 2014 roku ochrona ta jest częściowa.

Skład owoców rokitnika

Owoce zawierają stosunkowo mało cukrów, są natomiast bogatym źródłem witamin C, E, F, K i P. Posiadają w sobie kwas foliowy, prowitaminy A i D, antocyjany, garbniki, fosfolipidy, flawonoidy oraz nienasycone kwasy tłuszczowe (głównie Omega 7). Z pierwiastków chemicznych można wymienić między innymi bor, mangan i żelazo.

Właściwości zdrowotne

Właściwości zdrowotne posiadają nie tylko owoce rośliny, ale i nasiona czy nawet liście. Dzięki temu można śmiało mówić o wszechstronności rośliny.

Owoce rokitnika mają tak dużo witaminy C, że z powodzeniem mogą konkurować z aronią lub czarną porzeczką. Dzięki temu bardzo dobrze wzmacnia układ odpornościowy. Rokitnik posiada bardzo dużą zaletę, jaką jest brak enzymu askorbinazy. Enzym ten powoduje utratę właściwości witaminy C w cieple. Jego brak sprawia, że owoce rokitnika można gotować oraz poddawać obróbce termicznej bez obaw o utratę cennych właściwości.

Roślina posiada liczne przeciwutleniacze, które działają antynowotworowo, wpływają także na wygląd i stan skóry. Do pozostałych właściwości zaliczamy:

• usprawnianie funkcjonowania mózgu oraz całego układu nerwowego
• wspomaganie układu trawiennego
• opóźnianie procesów starzenia
• zwalczanie drobnoustrojów i infekcji w organizmie
• obniżanie poziomu szkodliwego cholesterolu LDL
• profilaktyka chorób miażdżycowych, wieńcowych, udaru i zawałów
• obniżanie ciśnienia krwi
• zapobieganie krwawieniom, regulacja procesów krzepnięcia krwi
• likwidowanie zgagi
• przyspieszanie gojenia się wrzodów

Napary z liści rokitnika mogą być pomocne w stanach zapalnych układu pokarmowego, dziąseł i błon śluzowych. Wykazano również ich lecznicze działanie przy reumatoidalnym zapaleniu stawów, ponieważ substancje czynne zawarte w liściach łagodzą objawy związane z dolegliwościami bólowymi, sztywnością stawów i ograniczeniem ich ruchomości. Wszystkie wymienione zalety wiążą się z obecnością beta-karotenu i flawonoidów.

Olej z rokitnika i napary z liści przyspieszają proces gojenia się ran, pomagają także przy odmrożeniach, poparzeniach i odleżynach. Produkty te mogą być dobrym środkiem podczas leczenia oparzeń słonecznych.

Zastosowanie w kuchni

Rokitnik można wykorzystywać na liczne sposoby. Dobrze sprawdza się podczas przygotowywania dżemów, galaretek, soków, nalewek, herbaty oraz oleju. Każdy z tych przetworów będzie posiadał pełnię składników odżywczych bez względu na obróbki termiczne. Dżemy z rokitnika świetnie komponują się z mięsiwem oraz z serami.

1. Sok z rokitnika: kilogram owoców rokitnika zasypać kilogramem cukru i odstawić na około 7 godzin. Następnie całość doprowadzić do wrzenia i gotować przez pół godziny na wolnym ogniu. Tak powstały sok przecedzić i zlać do butelek docelowych. Po pasteryzacji odstawić w ciemne miejsce. Sok świetnie sprawdzi się jako dodatek do herbaty w okresie przeziębień i osłabionej odporności
2. Nalewka  rokitnika – kilogram owoców rokitnika dokładnie opłukać, odsączyć i zalać w słoju 1,5 litra alkoholu 70%. Dodać kilogram cukru, a następnie szczelnie zakręcić i odstawić w ciepłe, ciemne miejsce na okres około 8 tygodni. Co jakiś czas potrząsać słojem. Po upływie tego czasu całość przecedzić i rozlać do naczyń docelowych. Odstawić w zimne miejsce na około pół roku.

W celach kulinarnych najlepiej jest zbierać owoce rokitnika tuż po przymrozkach. Tracą wówczas bowiem goryczkę i kwasowość, stając się lekko słodkie.

Olej z rokitnika

Olej z rokitnika ma zastosowanie zarówno kosmetyczne jak i kulinarne.

Wpływa korzystnie na skórę z przebarwieniami oraz bliznami, a także przyspiesza proces gojenia się ran. Wykorzystywany jest w kremach dla osób dojrzałych, ponieważ działa odmładzająco. Zawartość beta-karotenu sprawia, że jest często dodawany do kremów i samoopalaczy, dzięki czemu skóra przyjmuje przyjemną barwę. Wykorzystuje się go także jako naturalny barwnik kosmetyków.

Olej ten regeneruje strukturę włosa, zatem zaleca się olejowanie nim włosów. Jest częstym składnikiem odżywek oraz szamponów – zwłaszcza przeciwłupieżowych i przeciwdziałających wypadaniu włosów. Stymuluje bowiem ich wzrost.

Rokitnik
Kliknij i sprawdź ceny!

Często można spotkać go w składzie kremów przeznaczonych do cery suchej oraz preparatów do opalania.

W celach leczniczych poleca się olej z rokitnika do leczenia chorób wrzodowych żołądka i dwunastnicy oraz podczas stanów zapalnych przewodu pokarmowego, chorobach układu krążenia, a także biegunkach.

Przeciwwskazania

Charakterystyczne, typowe przeciwwskazania do spożywania przetworów z rokitnika, to:

• ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
• kamica żółciowa
• stany zapalne wątroby i trzustki